Std.9: Appreciation of All Poems- Maharashtra State Board

[featured]Std.9: Appreciation of All Poems- Maharashtra State Board

कवितेचे appreciation (रसग्रहण) म्हणजे काय ?  

एखादया कवितेचे appreciation म्हणजे, त्या कवितेची रचना, विषय, आशय, कवितेत मांडलेले विचार, भावना, प्रसंग, शब्दयोजना, भाषाशैली, भाषिक अलंकार इत्यादी वैशिष्ट्ये ओळखून त्यांतील उत्तम गुणांचा आस्वाद/आनंद घेणे. कवितेतील आनंद देणाऱ्या विविध अंगांचे/घटकांचे वर्णन, त्यांचा तुमच्यावर पडलेला प्रभाव, त्या कवितेतील कोणते गुणविशेष तुम्हांला भावले, इत्यादींविषयी तुमचे विचार, भावना, करणे महत्त्वाचे असते. कविता समजून घेऊन व्यक्त करणे महत्वाचे असते.


पुढील 8 मुद्द्यांनुसार कृतिपत्रिकेत दिलेल्या कवितेचा रसास्वाद / रसग्रहण करणे अपेक्षित आहे :

(1) Title :  (1 गुण)  सर्वप्रथम कवितेचे शीर्षक लिहावे. 

(2) Poet :  (1 गुण) त्यानंतर कवी/कवयित्रीचे नाव लिहावे. काही कवितांखाली असे नाव नसते, तेथे 'anonymous' असे दिलेले असते. याचा अर्थ एखादया 'अज्ञात' व्यक्तीने ती कविता लिहिलेली असते.     

(3) Theme / Central idea : (कवितेचा विषय / मध्यवर्ती कल्पना) (2 गुण)
  दिलेल्या कवितेचा मुख्य गाभा /विषय, त्या कवितेतील मुख्य कल्पना, मुख्य विचार किंवा घटना लक्षात घेऊन विदयार्थ्यांना 2-3 ओळींत 'मध्यवर्ती कल्पना' लिहायची असते. कवीला कोणता महत्त्वाचा/ मुख्य विषय अभिप्रेत आहे, हे मध्यवर्ती कल्पनेतून समजते. याकरिता 'Paraphrase' (कवितेचा सारांश) समजून घ्या.

(4) Rhyme Scheme : Rhymes (यमके) :  (1 गुण)

 कवितेतील प्रत्येक ओळीच्या अखेरीस येत असतात. त्यांचे ध्वनी (उच्चार) सारखे असतात. उदा., blow-snow, love-above, etc. या Rhyming words ची रचना कडव्यात विशिष्ट नियमित साच्यात / नमुन्यात येत असते. कडव्यातील नियमित यमक योजनेला 'Rhyme Scheme' असे म्हणतात. Rhyme Scheme ‘aa, bb, c' इत्यादी अक्षरांचा उपयोग करून लिहावी लागते. या यमक योजनेविषयीची माहिती तुमचे शिक्षक करून देतील, ती चांगली लक्षात ठेवा. ज्या कवितेतील ओळींत यमक जुळणारे शब्द वापरलेले नसतात, त्या कवितेस Free Verse (मुक्त छंद) असे लिहावे. 

(5) Figure of Speech (भाषिक अलंकार) : (Any one) (1 गुण)

कवितेचे भाषासौंदर्य वाढवण्याकरिता कवी आपले विचार, कल्पना इत्यादी प्रभावीपणे मांडण्याकरिता सर्वसामान्य भाषा वापरण्याऐवजी वेगळ्या अशा आलंकारिक भाषेचा उपयोग करतात. दहावीच्या कवितांत प्रामुख्याने Simile (उपमा),   Metaphor (रूपक), Inversion (व्युत्क्रम), Personification (चेतनगुणोक्ती), Antithesis (विरोधाभास), Apostrophe (परोक्ष संबोधन), Alliteration (अनुप्रास), Repetition (पुनरावृत्ती), Hyperbole (अतिशयोक्ती) या Figures of Speech चा उपयोग केलेला असतो. हे समजून लक्षात ठेवा. 

(6) Special Features (कवितेची खास वैशिष्ट्ये) : (2 गुण)

  या विभागात (1) Type of the poem (2) Imagery व (3) Implied_meaning या कवितेच्या तीन खास वैशिष्ट्यांविषयीची माहिती अपेक्षित असते. कमीत कमी 5-6 ओळींत उत्तर असावे.

a) Type of the poem (कवितेचा प्रकार) :

एखादी कविता, एखादया प्रसंगावर, विषयावर (Subject matter) किंवा कवितेच्या विशिष्ट रूपावर (form वर) आधारित असते.
कवीला भावणाऱ्या कोणत्याही एखादया विषयावर, स्थितीवर, प्रसंगावर आणि कोणत्याही काव्यप्रकारात उदा., Soliloquy/ Monologue (स्वगत) कविता लिहिली जाते. Soliloquy किंवा Monologue मध्ये कवी आपले मनोगत स्वतःशी व्यक्त करीत असतो किंवा आपले विचार स्वगताच्या स्वरूपात दुसऱ्यांना ऐकवत असतो.

(b) Imagery ( कवीने भाषासौंदर्याने रेखाटलेले कल्पनाचित्र ) :
कवी आपल्या प्रतिभेने कवितेशी संबंधित वस्तू, कृती, दृश्ये, स्थिती इत्यादींची चित्रे सौंदर्यपूर्ण शब्द, भाषिक अलंकार इत्यादींच्या साहाय्याने निर्माण करतो. कवीची ही प्रतिमासृष्टी / कल्पनाविश्व वाचकांना आनंद देते. या विषयी माहिती द्यावी.

(c) Implied meaning (गर्भितार्थ / सूचित अर्थ) :

कवी कवितेतील विचार/कल्पना सरळ, साध्या शब्दांत न मांडता ते गर्भित अर्थाने/सूचित शब्दांत/ओळीत कवितेचे सौंदर्य खुलवत असतो. या गर्भितार्थाचा खुलासा/स्पष्टीकरण करून 5-6 ओळींत खरा अर्थ सांगण्याचा प्रयत्न करावा.

(7) Favourite line / lines : (कवितेतील तुम्हांला आवडलेली ओळ/ओळी.) (1 गुण)

  दिलेल्या कवितेतील तुम्हांला आवडलेल्या पंक्ती/ओळी या भागात लिहायच्या आहेत.

(8) Why I like / don't like the poem (ती कविता मला का आवडली/का आवडली नाही ? ) : (1 गुण)

  दिलेली कविता तुम्हांला कोणत्या कारणांमुळे आवडली किंवा कोणत्या कारणांमुळे आवडली नाही, हे थोडक्यात लिहावे.

Std.9: Appreciation of All Poems

POEM: Walk A Little Slower

Title

'Walk a Little Slower'

Poet

Anonymous (Unknown)

Rhyme Scheme

abcb

Figures of Speech

Metaphor, Alliteration

Theme/Central Idea

Father plays a role in every child's life that cannot be filled by others. 'The value of father as an idol' is the central idea of this poem. We find the child observing and imitating the life of his father.

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

The poem is divided into four stanzas. This is an inspiring poem which is presented in a very simple and straight-forward way.

Why I like/don't like the Poem

I like this poem because the child honestly declares his father as his Super Hero.

POEM: 'Hope' is the Thing with Feathers 

Title

Hope' is the Thing with Feathers

Poet

Emily Dickinson

Rhyme Scheme

abcb (Stanza 1&2)

abbb (Stanza 3)

Figures of Speech

Personification, Alliteration

Theme/Central Idea

'Hope' means 'to want something to happen or to be true'. 'Hope' plays very important role in our life. It is the only thing which keeps us going in difficult situations. This is the central idea of the poem.

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

'Hope' is symbolic which is converted into a strong- willed bird. The poet skillfully used surprising imagery and figurative language.

Why I like/don’t like the Poem

I like this poem because it teaches us the value of hope and patience.

POEM: Comparisons 

Title

'Comparisons'

Poet

Anonymous (Unknown)

Rhyme Scheme

abcb

Figures of Speech

Simile, Antithesis, Alliteration, Exclamation

Theme/Central Idea

We find various opposite or hostile things around us. Still we have to find the real beauty of life in them. Life is full of beauty, notice it!

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

The poem is set in a funny manner. Almost each line of the poem contains an adjective. Throughout the poem, we find skillful use of the figure of speech 'Simile'.

Why I like/don’t like the Poem

I like this poem because of its unique style of writing. Poetic devices are efficiently used.

POEM: Please Listen!

Title

'Please Listen!'

Poet

Anonymous (Unknown)

Rhyme Scheme

No Rhyme Scheme (free verse)

Figures of Speech

Exclamation, Repetition

Theme/Central Idea

The teenager speaker is talking with those people who are not only advising him but also trying to solve his problems. The speaker is aware of his drawbacks and limitations.

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

The poem is written with free, informal and communicative style. It is closely associated with our day-to-day life.

Why I like/don’t like the Poem

I like this poem because it taught me to be a good listener. A good listener is always able to connect with others with better relationship.

 

POEM: Coromandel Fishers

Title

Coromandel Fishers'

Poet

Sarojini Naidu

Rhyme Scheme

aabb

Figures of Speech

Personification, Simile, Metaphor

Theme/Central Idea

This is very inspiring and heart-touching poem. Each and every line is quite meaningful. The beauty of nature and the bravery of fishermen are well-depicted.

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

Though the poem is about fishermen's life, it indirectly reveals poet's strong desire to free India by encouraging the people of the nation.

Why I like/don’t like the Poem

I like this poem because it describes the strugglesome and challenging life of fishermen.

 

POEM: To A Butterfly

Title

'To a Butterfly'

Poet

William Wordsworth

Rhyme Scheme

aabbcbccb (Stanza 1)

aabbcacca (Stanza 2)

Figures of Speech

Exclamation, Inversion, Alliteration

Theme/Central Idea

This is Wordsworth's best lyric poem which addresses to a butterfly. The poem reminds the poet of his sweet past memories.

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

This is a lyrical poem which expresses the spirit of naturalism.

Why I like/don’t like the Poem

I like this poem too much because it brings me back to my childhood as well as sweet memories of the past.

 POEM: Silver

Title

'Silver'

Poet

Walter de la Mare

Rhyme Scheme

Aabbccddeeffgg

Figures of Speech

Personification, Repetition, Alliteration, Simile

Theme/Central Idea

The poem speaks to the beauty and wonder of nature. The moonlight makes everything silver and attractive.

Favourite Lines

(कवितेमधील तुम्हाला आवडलेल्या कोणत्याही दोन ओळी लिहा)

Special Features

This is fourteen-line sonnet poem with a special rhyme scheme. The word 'silver' is repeated many times to make the poem rather beautiful.

Why I like/don’t like the Poem

Really, I like this poem too much because the poet makes us aware of the beauty of moon and moonlight.


Previous Post Next Post